การใช้งานมอเตอร์ในงานอุตสาหกรรมนั้น นอกจากสเปคและคุณภาพของมอเตอร์ที่เราควรคำนึงถึงเป็นอันดับแรกแล้ว เมื่อติดตั้งใช้งานไปแล้ว เราควรจะมีสังเกตุและดุแลการใช้งานของ มอเตอร์อีกด้วย ซึ่งจะมีอะไรบ้างนั้น เรามาดูกัน

 1. การป้องกันการเชื่อมมอเตอร์ขาดหาย (Motor not connected Protection)

     การควบคุมตัวมอเตอร์นั้น การออกแบบตู้ควบคุมมอเตอร์ถือว่าเป็นสิ่งที่ควรให้ความสำคัญ ถึงแม้ว่าตัวมอเตอร์จะใช้ไฟฟ้าแบบ 3 เฟส 3 สาย ซึ่งไม่จำเป็นต้องใช้สาย N เนื่องจากแรงดันไฟฟ้าระหว่างเฟสเป็น 380VAC แต่สำหรับวงจรควบคุมต่างๆ ภายในตู้คอนโทรลนั้น ยังคงใช้แรงดัน 220 VAC อยู่ ดังนั้นถ้าในระบบไฟฟ้าสาย N หายไปก็จะทำให้ระดับแรงดันไม่สมบูรณ์ เป็นต้น

สาเหตุเกิดจาก

    โดยส่วนใหญ่ อุปกรณ์ชุดควบคุมมอเตอร์เกิดความผิดปกติ วงจรไม่สมบูรณ์ เช่น สาย N (neutral) ขาดหายจากระบบควบคุม เป็นต้น

ผลกระทบ

     การทำงานของเครื่องจักร หรือมอเตอร์หยุดชะงัก  อุปกรณ์และระบบไฟฟ้าเสียหาย และ สูญเสียการผลิต แน่นอนไม่ใช่เรื่องที่อยากให้เกิดขึ้นเลยใช่ไหมครับ

การป้องกัน

       ในส่วนการป้องกันนั้น มีวิธีป้องกันโดยติดตั้งอุปกรณ์ป้องกัน Absence of neutral Protection เพื่อตรวจเช็คว่าสาย N ยังทำงานครบวงจรหรือไม่ ถ้าสาย N หาย หรือขาด ตัว Absence of neutral Protection ก็จะสั่งให้มอเตอร์หยุดทำงานก่อนจะเกิดความเสียหาย โดยการตัดวงจร Interlock หรือ สั่งแจ้งเตือนในระบบ

2. การป้องกันอุณหภูมิที่ตัวมอเตอร์สูงเกิน (Motor Thermal Warning Protection)

        ปัญหามอเตอร์ ที่มีอุณหภูมิสูงเกิน หรือ High Temperature เกิดมาจาก การเลือกขนาด และพิกัดของมอเตอร์ การติดตั้งไม่ถูกวิธี ลักษณะของโหลดที่นําไปใช้งาน รวมไปถึงอุณหภูมิ ของสภาพแวดล้อมในขณะใช้งานสูงเกินมาตรฐาน หลาย ๆ ปัญหาที่เกิดกับมอเตอร์ รวมไปถึง ปัญหาที่เกิดจากมอเตอร์ที่มีอุณหภูมิสูงเกิน สามารถที่จะหลีกเลี่ยงปัญหาที่จะเกิดขึ้นได้ ถ้าเข้าใจในหลักการทํางานของมอเตอร์ และเข้าใจถึงสภาพการนำไปใช้งาน

สาเหตุเกิดจาก

       อุณหภูมิเกินพิกัดนั้นมีสาเหตุมาจากหลายปัจจัย เช่น สภาพแวดล้อมไม่ตรงกับที่ออกแบบ, มอเตอร์ขับโหลดเกินทำให้กระแสเกิน, การสตาร์ทบ่อยเกินไป จะมีกระแสเป็นจำนวนมากในตอนที่มอเตอร์สตาร์ททำให้ร้อนจัด, หรือการเลือกมอเตอร์ไม่เหมาะสมกับสภาพการใช้งาน เป็นต้น

ผลกระทบ

      ส่วนมาก มอเตอร์จะเสียหายเนื่องด้วยเกิดการลัดวงจรของขดลวด ซึ่งการลัดวงจรเป็นปัญหาทางกล แต่สาเหตุใหญ่เกิดขึ้นจากฉนวนขดลวดเสื่อมคุณภาพ เพราะอุณหภูมิที่สูงเกินทำให้คุณสมบัติทางกายภาพของวัสดุเปลี่ยนไป รวมถึงวัสดุอื่นๆภายในมอเตอร์

การป้องกัน

       ในส่วนการทำงานของมอเตอร์ ควรจะต้องทำการติดตั้ง โอเวอร์โหลด รีเลย์ (Overload Relay) ควบคู่กับอุปกรณ์ แมกเนติก ที่มีขนาดเหมาะสมในอุปกรณ์สตาร์ทมอเตอร์ เพื่อทำการป้องกันมอเตอร์จากการเกิดโอเวอร์โหลด หรือความร้อนเกินพิกัด ซึ่งจะส่งผลต่ออายุการใช้งานของมอเตอร์ได้

 3. การป้องกันมอเตอร์เมื่อมีโหลดใช้งานต่ำเกินไป (Motor load too low Protection)

       การพิจารณาในการนำมอเตอร์ไฟฟ้าประสิทธิภาพสูงมาใช้งานนั้น จะต้องพิจารณาถึงองค์ประกอบหลายๆด้าน เพื่อให้เกิดความคุ้มค่ามากที่สุด เนื่องจากหากยังไม่เหมาะสมแล้ว การเปลี่ยนมอเตอร์อาจจะเป็นการลงทุนที่สูงเกินไป ดังนั้น ควรวางแผนไว้ก่อนติดตั้งจะโอเคกว่าครับ

มอเตอร์มีโหลดใช้งานต่ำ คือ ?

     มอเตอร์ประสิทธิภาพสูง ถูกออกแบบมาให้มีประสิทธิภาพสูงสุดที่โหลดประมาณ 90% ดังนั้นจึงไม่เหมาะที่จะนำมาใช้กับโหลดที่ต่ำเกิน

สาเหตุเกิดจาก

   เนื่องจากในการใช้งานครั้งแรกได้เลือกขนาดมอเตอร์ไฟฟ้าที่เผื่อขนาดไว้มากเกินไป

ผลกระทบ

    เกิดการสูญเสียพลังงานเกินความต้องการ ค่าใช้จ่ายสูงกว่าผลที่ได้รับเป็นต้น

การป้องกัน

     ควรวางแผนปรึกษาช่างผู้ชำนาญก่อนการติดตั้ง และเลือกขนาดของมอเตอร์ให้เหมาะสมกับโหลดที่นำมาใช้งาน ซึ่งจะเป็นการลดพลังงานลงได้เป็นอย่างมาก

4. การป้องกันการกลับเฟสของมอเตอร์ 3 เฟส (Phase Sequence Protection)

   ปัจจุบันระบบไฟฟ้า 3 เฟสมีการใช้อย่างแพร่หลายทั้งในอุตสาหกรรม หรืออาคารต่างๆ หากระบบไฟฟ้าเกิดความผิดปกติขึ้น ไม่ว่าจะเป็นสาเหตุใดๆก็ตามจะส่งผลกระทบให้กับระบบอย่างมาก ในส่วนบทความนี้จะกล่าวถึงปัญหาของการกลับเฟสของมอเตอร์ 3 เฟส แบบไม่ได้เจตนา ถือว่าเป็นปัญหาสำคัญ เช่น ในงานควบคุมที่ออกแบบให้มอเตอร์หมุนได้ทิศทางเดียวเท่านั้น ซึ่งจำเป็นต้องติดตั้งอุปกรณ์ป้องกันไว้เพื่อความปลอดภัยต่อระบบการทำงาน

แรงดันกลับขั้วหรือเฟส คืออะไร

    ความผิดปกติในระบบไฟฟ้า ที่ไม่ได้เจตนากลับขั้วหรือกลับเฟส เป็นผลทำให้อุปกรณ์ไฟฟ้าทำงานผิดปกติจากเดิม

สาเหตุเกิดจาก

    ปัญหาทางด้านแรงดันในเฟส หรือความผิดปกติของลำดับเฟสในระบบไฟฟ้า

ผลกระทบ

    สามารถส่งผลกระทบต่อระบบสายงานได้รับความเสียหายได้ เนื่องจากบางงานถูกออกแบบให้มอเตอร์หมุนได้แค่ทิศทางเดียวเท่านั้น เช่น สายพานลำเลียง

การป้องกัน

    จำเป็นต้องติดตั้งอุปกรณ์ตรวจเช็คลำดับของเฟสในระบบไฟฟ้าให้ถูกต้อง โดยใช้ อุปกรณ์ชนิดนี้ชื่อว่า Phase sequence protection relay ในการป้องกันปัญหาเฟสกลับโดยไม่ได้เจตนา

       ซึ่งตามที่เรากล่าวมาในข้างต้นนั้น หากท่านชอบใจในบทความและกำลังมองหา มอเตอร์ไฟฟ้าคุณภาพสูง ไว้ใช้งาน ซักตัว ทางเรามี จำหน่ายมอเตอร์ไฟฟ้า สำหรับทุกการประยุกต์ใช้งานของท่าน

............................................................

EuroVent - Expertise in Fan & Blower

_

follow us